مراجع اعلم کنونی چه کسانی هستند و تشخیص این مسئله به عهده ی چه کسی است؟
پنجشنبه, ۱۰ دی ۱۳۹۴، ۰۸:۵۹ ب.ظ
مراجع اعلم کنونی چه کسانی هستند و تشخیص این مسئله به عهده ی چه کسی است؟
پرسش
مرجع اعلم کنونی کیست؟ مراجع اعلم پس از وی چه کسانی هستند؟ چه کسی این مسئله را تشخیص می دهد؟
پاسخ اجمالی
به عنوان مقدمه باید گفت:
از شرایط مرجع تقلید این است که از نظر علمی از سایر مجتهدان زمان خود، بالاتر باشد و با وجود مجتهد اعلم، نمیتوان از مجتهد غیر اعلم تقلید کرد و این در صورتی است که فاصله ی بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم به قدری زیاد باشد که در مواردی که فتوای آنها با یکدیگر تعارض و اختلاف دارد، فتوای غیر اعلم ارزش تخصصی خود را از دست بدهد. اما اگر فاصله ی بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم در این حد نباشد، تقلید اعلم تعیّن ندارد و می توان از غیر اعلمی که با اعلم فاصله ای اندک دارد، تقلید کرد. پس ما در هر دوره با گروهی از علما که به منزله ی مساوی بوده و تقلید از همه آنها جایز است، مواجه هستیم.
اما راههای شناخت مجتهد اعلم:
1ـ فردی که میخواهد تقلید کند، خودش در حدی از تشخیص است که میتواند مجتهد و اعلم بودن کسی را تشخیص بدهد. اگر کسی یقین پیدا کرد که یکی از مجتهدان از دیگران اعلم است، بر او واجب است که از همان مجتهد تقلید کند.
2ـ دو نفر عالم عادل که میتوانند مجتهد و اعلم بودن کسی را تشخیص دهند، مجتهد و یا اعلم بودن یکی از علمای اسلام را تصدیق کنند، به شرط این که دو نفر عالم عادل دیگر با گفته ی آنان مخالفت نکنند.
3ـ عدهای از اهل علم که میتوانند مجتهد و اعلم بودن را تشخیص دهند، و از گفتهی آنان اطمینان حاصل میشود، اعلم بودن یکی از علما را تصدیق کنند و در بین آنها مشهور شده باشد که فلانی اعلم است.[1] بنابراین، اگر کسی که میخواهد تقلید کند اعلمیت مجتهدی را تشخیص داد، باید حتماً از او تقلید کند.
در این زمان، بعد از رحلت حضرت امام خمینی(ره) از طرف عدهای از علما، تعدادی از مجتهدین عالی مقام به عنوان کسانی که شایستگی امر مرجعیت را داشته و همگی از نظر علمی در یک سطح هستند، معرفی شده اند تا کسانی که نتوانستهاند از راه های دیگر، مرجع تقلید اعلم را شناسایی کنند با عمل به فتاوای یکی از این مراجع، به وظیفه ی خود عمل کنند.
این افراد عبارتند از:
1ـ آیت الله العظمی محمد تقی بهجت
2ـ آیت الله العظمی جواد تبریزی
3ـ آیت الله العظمی سید کاظم حائری
4ـ آیت الله العظمی سید علی خامنهای
5ـ آیت الله العظمی سید علی سیستانی
6ـ آیت الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی
7ـ آیت الله العظمی لطف ا... صافی گلپایگانی
8-آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی
9-آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی
10-آیت الله العظمی حسین وحید خراسانی
البته لازم به تذکر است مجتهدینی که می شود از آنها تقلید کرد به این ده نفر منحصر نمی باشند و ما به جهت معروفیت بیشتر این عزیزان، اسامی آنان را در اینجا ذکر کردیم.
از شرایط مرجع تقلید این است که از نظر علمی از سایر مجتهدان زمان خود، بالاتر باشد و با وجود مجتهد اعلم، نمیتوان از مجتهد غیر اعلم تقلید کرد و این در صورتی است که فاصله ی بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم به قدری زیاد باشد که در مواردی که فتوای آنها با یکدیگر تعارض و اختلاف دارد، فتوای غیر اعلم ارزش تخصصی خود را از دست بدهد. اما اگر فاصله ی بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم در این حد نباشد، تقلید اعلم تعیّن ندارد و می توان از غیر اعلمی که با اعلم فاصله ای اندک دارد، تقلید کرد. پس ما در هر دوره با گروهی از علما که به منزله ی مساوی بوده و تقلید از همه آنها جایز است، مواجه هستیم.
اما راههای شناخت مجتهد اعلم:
1ـ فردی که میخواهد تقلید کند، خودش در حدی از تشخیص است که میتواند مجتهد و اعلم بودن کسی را تشخیص بدهد. اگر کسی یقین پیدا کرد که یکی از مجتهدان از دیگران اعلم است، بر او واجب است که از همان مجتهد تقلید کند.
2ـ دو نفر عالم عادل که میتوانند مجتهد و اعلم بودن کسی را تشخیص دهند، مجتهد و یا اعلم بودن یکی از علمای اسلام را تصدیق کنند، به شرط این که دو نفر عالم عادل دیگر با گفته ی آنان مخالفت نکنند.
3ـ عدهای از اهل علم که میتوانند مجتهد و اعلم بودن را تشخیص دهند، و از گفتهی آنان اطمینان حاصل میشود، اعلم بودن یکی از علما را تصدیق کنند و در بین آنها مشهور شده باشد که فلانی اعلم است.[1] بنابراین، اگر کسی که میخواهد تقلید کند اعلمیت مجتهدی را تشخیص داد، باید حتماً از او تقلید کند.
در این زمان، بعد از رحلت حضرت امام خمینی(ره) از طرف عدهای از علما، تعدادی از مجتهدین عالی مقام به عنوان کسانی که شایستگی امر مرجعیت را داشته و همگی از نظر علمی در یک سطح هستند، معرفی شده اند تا کسانی که نتوانستهاند از راه های دیگر، مرجع تقلید اعلم را شناسایی کنند با عمل به فتاوای یکی از این مراجع، به وظیفه ی خود عمل کنند.
این افراد عبارتند از:
1ـ آیت الله العظمی محمد تقی بهجت
2ـ آیت الله العظمی جواد تبریزی
3ـ آیت الله العظمی سید کاظم حائری
4ـ آیت الله العظمی سید علی خامنهای
5ـ آیت الله العظمی سید علی سیستانی
6ـ آیت الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی
7ـ آیت الله العظمی لطف ا... صافی گلپایگانی
8-آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی
9-آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی
10-آیت الله العظمی حسین وحید خراسانی
البته لازم به تذکر است مجتهدینی که می شود از آنها تقلید کرد به این ده نفر منحصر نمی باشند و ما به جهت معروفیت بیشتر این عزیزان، اسامی آنان را در اینجا ذکر کردیم.
